УДГАН Х.УЯНГА: ДАЛНЫ ЯСНААС ТУХАЙН АЙЛЫН ХАМАГ МЭДЭЭЛЛИЙГ УНШИЖ БОЛДОГ УЧРААС МЭДЭЭЛЛЭЭ АЛДАХГҮЙ ГЭСЭНДЭЭ ЦУУЛЖ ХАЯДАГ ЁСТОЙ БАЙЖ

Бичсэн:tonshuul
2015/08/29/, 14:33

Сүүлийн үед Монголд маш олон бөө төрөн гарч байгаа. Тэдний дунд чадалтай нь ч бий, эрдэм чадал дутмаг нь ч бий. Харин Хүүхэнхүүгийн Уянга хэмээгч энэ бүсгүй удам дамжсан бариач гэдгээрээ, мөн уламжлал нь хэдийнээ алдаршсан Далны ясаар дом хийдэгээрээ бусдаасаа ялгарч байгаа аж. Тэрээр энэ талаарх эрдэм мэдлэгээ манай уншигчидтай хуваалцахыг хүссэн юм.

-Юуны өмнө та өөрийгөө манай уншигчдад танилцуулахгүй юу?
-Намайг Хүүхэнхүүгийн Уянга гэдэг. Онгод тэнгэрээс хайрласан нэрийг маань Ачиймаа удган гэдэг. Онгод дээдсээ хүлээж авснаас хойш дөрвөн жил гаруй болж байна. Өнгөрсөн хугацаанд онгод дээдсээсээ маш олон зүйлийг сурч, түүний дээр мөнх тэнгэрээс өгөх олон арван өгөгдлийг би болон гэр бүлийн маань хүн бид хоёр дээдсүүдийнхээ дэмээр олон түмэндээ шид буянаа түгээгээд явж байна. Сүүлийн үед "Дал тайлах” дом шившлэгийн үйлийг ихэд түлхүү судалж, хийж байна.

-Тэгэхээр та энэ "дал тайлах” дом шившлэгийнхээ тухай манай уншигчдад дэлгэрэнгүй ярьж өгөөч?
-"Дал тайлах” домыг сүүлийн нэг жилийн хугацаанд маш идэвхтэй хийж байна. Хүмүүсийн яриа болон дам сонссоноор бол ”Дал” шатааж мэргэ тавьдаг гэдэг. Харин миний хувьд намайг зорьж "Дал тайлуулахаар” ирсэн хүний авчирсан "Дал”-ыг шатаалгүйгээр дээрээс ирсэн өгөгдлөөр уншиж заслыг нь хийж өгдөг. Тэр далан дээр нь тухайн хүний бүхий л мэдээлэл, засал зэрэг нь гараад ирдэг. Ингээд өгөгдлийн дагуу заслыг хийж тухайн "Дал”-ыг дом болгон засал хийлгэсэн хүнд буцааж өгдөг. Хүний амьдрал ахуйд тохиолддог болох болохгүй, сайн сайхан, эрээн бараантай талууд, ханийн заяа, өвчин зовлон, хүүхэд тогтох, тогтохгүй байх гээд маш олон асуудлууд далан дээр төгс гарч ирдэг, эргээд засал нь ч тодорхой байдаг. Ер нь "Далны дом” заслыг мэргэний толгой дээд гэсэн байдаг юм байна лээ, үүнийг дээдсүүд маань ч хэлдэг, мөн ном сонин дээр тэгэж бичсэн байсан.

-Далаар мэргэлж байна гэж сүүлийн үед ер сонсоогүй шүү. Харин тиймэрхүү уламжлал бол байдаг. Энэ тухайд?
-Манай монголчууд маш эртнээс "Дал”-аар мэргэлэх, домнох аргыг ахуй амьдралдаа хэрэглэсээр ирсэн түүхтэй. "Дал”-ыг шатаалгүйгээр мэргэлж байсан. Бүр Хүн гүрний үед яг энэ аргаар дом, шившлэг хийж, элдэв бузар муухайг хүртэл дардаг байсан юм байна лээ. Тэгэхээр би улаач хүнийхээ хувьд энэ өгөгдлийг (өвөг онгод) дээдсээс хүлээж аваад "Дал”-ны талаар бага сага мэдээлэлтэй болсон. Жил гаруй хугацаанд хорь гаруй хүнд "Дал тайлах” үйлээр дом засал хийсэн байна. Өнгөрсөн хугацаанд далаар дом хийлгэсэн хүмүүсийнхээ үр дүнг давхар хянаж, ажиглаж байлаа. Үр дүнгийн хувьд үнэхээр гайхалтай, хурдан нөлөөлж байгааг өөрийн нүдээр харж мэдрээд, өөрөө ч ихэд гайхаж байлаа. Тийм ч учраас олон хүнд энэ мэдээллийг хүргэж, тэр дундаа Монгол түмэндээ түгээх ёстой гэдгийг улам ихээр ойлгосон юм.

Хүн гүрний үеэс уламжлалтай "Дал”-ны дом маань өнөөдөр яагаад орхигдсон байна вэ? гэвэл Манжууд Монгол улсыг маань өөрсдийн бүрэн эрхшээлд байлгахын тулд бидний түүх соёлыг үгүй хийхээр шийдсэн. Тэр дунд нь увидас, дом шившлэг хүртэл багтаж байлаа. Устгахын тулд маш сайн судалсан байгаа юм. Хүн гүрнээс 17-р зуун хүртэл энэхүү "Дал тайлах” дом уламжлагдсаар байсан. "Дал тайлах” дом маш хүчтэй засал учраас янз бүрийн арга хэрэглэж манжууд өөрсдөө хүртэл тайлуулж, явсан байдаг. Ингээд "Дал”-аар дом хийдэг, "Дал” тайлдаг хүмүүсийг устгаж байсан гэх түүхийг дээдсүүд маань хэлж байсан удаатай.

-Тэгэхээр "Дал тайлах” дом Манжийн үеэс устсан гэсэн үг үү? Энэ мэдээллийг та онгодоосоо авсан уу?
-Тийм ээ, би бүх мэдээллээ онгод дээдсээсээ л авдаг. Монголчууд бид эртнээс нааш "Дал”-ны ясыг хаядаггүй, хаях бол цуулж хаядаг гэдэг шүү дээ. Энэ нь ямар учиртай вэ? гэхээр "Дал”-ны яснаас тухайн хүн хийгээд, гэр бүлийн бүхий л талын мэдээлэлийг бүрэн унших боломжтой учраас цуулж хаядаг байжээ. Бид өнгөрсөн түүхийн уламжлалаа гээсэн, мэдэхгүйд л байгаа хэрэг. Дээхэн үед бол дом шидтэй хүмүүс их байсан. Тэр хэрээрээ ч ёс жаяг ч дагаад нарийн байжээ. Даланд маш агуу хүч, эрчим бий. Энэ "Дал”-ны гайхамшгийг эргээд мэдэх, амьдралдаа ашиглах аргыг өвөг дээдсүүд минь улаач биднээр дамжуулан мэдүүлэхийг хүсч байна. Тэр цаг ч ирсэн.

Яахав хүний амьдрал арван хуруу тэгш заяадаггүй гэдэг үг байдаг ч гэлээ заавал ямар нэг зүйлд зовж, сэтгэл ханамжгүй амьдрах ёстой гэсэн үг биш шүү дээ. Хүн сэтгэл санаа өөдрөг, амар тайван амьдрах боломжтой. Үүний тулд ноён нуруу тэгш, хийморь сүлд өөдөө байх буюу биеийн эрчим, энерги бүтэн байх ёстой гэж боддог. Хүн бүрт өөрийг нь харсан тэнгэр гэж байдаг. Энэ нь одоогийн бидний яриагаар бол "Ноён нуруу” л байх даа.

-Хамгийн анхны дал тайлж дом хийсэн заслаасаа хуваалцахгүй юу?
-Дээдсийн маань буултанд нэг эмэгтэй ирж засал хийлгэхээр болоод, юу бэлдэж ирэх вэ? гэтэл хонины баруун талын хаа "Дал” дөрвөн өндөр чанаж бэлдээд ирээрэй гэсэн юм. Тэгээд дээдэс бууж, энэ цагаас эхлэн миний улаач "Дал”-ыг төгс уншдаг боллоо гэж хэлсэн. Дээдсийг мордсоны дараа би ч их гайхаж, яаж унших юм бол гэж бодож байлаа. Нөгөө эмэгтэй маань ч "Дал”-аа өөрөө хөндөж махыг нь хуулсаны дараа ясыг нь уншуулах гэж надад өгсөн. Ингээд л уншсан. Бүх мэдээлэл маш тодорхой гарч ирсэн. Ажил үйл нь юунаас болоод бүтэлгүйтээд байгаа, урьд өмнө нь хүн гомдоосон, амьдралд нь тохиолдсон онцгой зүйлс, бүр үр хөндүүлсэн нь хүртэл гарч байсан. Тэр эгчид бүх мэдээллийг хэлж өгөхөд бүр гайхаад уйлж байсан даа. Би ч өөрөө ямар гайхалтай юм бэ гээд тухайн үедээ итгэж ч чадахгүй байлаа. Засах арга барил хүн хүн дээр өөр өөр байдаг. "Дал”-ны ясан дээр ирээдүйд болох гэнэтийн осол эндэгдэл ч маш тод гарч ирдэг гэдгээрээ онцлогтой. Засал хийсний дараа "Дал”-ны ясыг хадаганд боож тухайн хүнд нь дом болгоод буцааж өгдөг. Тэр хүн хүссэн үедээ дом шингэсэн "Дал”-аараа тэргэл сар, ургах нарандаа, одон мичидээс ч эрчим хүчээ дуудаж болдог. Монголчууд бид энгийн үндэстэн биш шүү гэдгийг Монгол хүн бүр мэдэрч, өвөг дээдэс, үүх түүхээрээ бахархаж омогших ёстой.

-Дал буруу унших гэж байх уу?
-Боломжгүй. Яагаад гэвэл тухайн "Дал”-ыг уншиж байгаа улаач ирж буй мэдээлэлд бүрэн итгэж, өгөгдөлд ч бүрэн итгэлтэй байх ёстой байдаг. Түүнээс "Дал”-н дээр буруу мэдээлэл гарна гэж байхгүй. Ямар ч зүйлийг эргэлзсэн байдлаар хийж болохгүй. Хийж буй үйлдээ улаач бүрэн итгэлтэй байх ёстой.
-Та өөрийн удам угсааны талаар ярихгүй юу. Танай удамд далд увидастай хүн байв уу?
-Миний ээжийн аав буюу миний өвөөгийн эмээ удган хүн байсан. Мөн ээжийн ээж буюу эмээ маань чулуу татдаг, ер нь далд мэдрэмжтэй хүн байсан. Харин эмэг эх минь жинхэнэ гартаа ид шидтэй гэгддэг домч бариач хүн байсан гэдэг. Хүүхэд буруу байрласан эхийн хэвлийн гаднаас байрлалыг зөв болгох зэргээр эмэгтэйчүүд талдаа бүр ч илүү чадвартай байсан юм гэнэ лээ.
Миний хувьд одоо бодоход багадаа хий юм үзэж хардаг, үүндээ өөрөө итгэхгүй тоглоом мэт боддог байлаа. Гэтэл жинхэнэ өгөгдлүүд байсан юм билээ. Өөрт төрдөг байсан тэр мэдрэмжүүдээ үгээр тайлбарлаж хэлэхийн аргагүй их сонин мэдрэмж төрдөг байсан. Бусдын эрчмийг мэдрэх, зүүдээрээ мэдээлэл авах ч гэдэг юм уу, бусад бөө нарт ч иймэрхүү мэдрэмж төрдөг байх.

-Та өөрийгөө бөө болно гэдгийг хэрхэн мэдэрч, хүлээж авч байсан бэ?
-Өө бас л өвдсөөн, хоёр гурван сар хэвтэрт ортлоо ямар ч онош тогтоогддоггүй, сүүлдээ үзэж хардаг хүн дээр очъё гэж бодоод Золзаяа гэх удган эмэгтэй дээр очиж өөрийгөө бөө болох ёстойг мэдсэн. Тэр хүнд одоо ч баярлаж талархаж явдаг. Маш их шахаанд орж өмсгөл, зүүсгэл нь бэлэн болоогүй байхад онгод дээдэс маань дайраад ороод ирсэн. Хийх үйл нь их шахуу болохоор тэгсэн ч юм уу даа гэж одоо боддог. Одоо бол тухайн үеийн мэдрэмжийг үгээр илэрхийлж чадахгүй нь. Аймшигтай гэх үү, гайхалтай гэх үү. Дээдсээ буулгаад долоо хонов уу, үгүй юу олон хэцүү бэрх асуудлууд өргөс авсан мэт л алга болж байсныг тод санаж байна. Дээдэс маань энэ хөрстөд буусан цагаасаа эхлээд л хүнд бариа хийгээд эхэлсэн.

Бөө хүний бариа гэдэг нь ердийн бариа биш, эрчим хүч энергийн бариа болоод явчихаж байгаа юм. Дээрээс өгсөн өгөгдлийн дагуу зургаа дахь мэдрэхүйгээрээ мэдэрч барьж байна гэсэн үг. Удмаасаа ялгараад тамгалагдчихсан хүн л улаач болдог. Монгол хүн бүр тэнгэрийн тамгатай хөх толботой төрдөг ч гэсэн Бөөгийн талаар дэлгэрэнгүй ярихаар үлгэрийн ч юм шиг, ид шидийн бүр эсвэл худлаа яриад ч байгаа юм шиг хүмүүст санагддаг байх. Үнэн хэрэгтээ бөөгийн ертөнцийн бүх зүйл жинхэнэ үнэн гэдгийг л хүмүүст ойлгуулмаар байна.

-Жинхэнэ бөө хүнийг эмчилдэг, хуурамч бөө ярихаас илүүг хийж чадахгүй гэдэг. Энэ үнэн үү. Маш сайн ярьдаг, хэлдэг. Тэгсэн ч засал нь үйлчилсэн үгүй нь ч мэдэгддэггүй маш олон бөө нар байна шүү дээ?
-Би бусдыг мэдэхгүй учраас бусад бөө улаач нарын талаар ярьж чадахгүй шүү дээ. Би өөрийгөө, өөрийнхөө хийсэн зүйлийг сайн мэдэх тул өөрийн талаар ярьсан нь дээр байхаа. Өөрийнхөө онгод дээдсээ буулгаад л шууд бариа хийж эхэлсэн. Олон ч хүнд бариа хийсэн дээ. Эмнэлгээс онош нь тогтоогдохгүй эсвэл эмчилгээ нь таарахгүй, эмчилгээгүй болсон хүмүүс ч ирж бариулж эдгэрлийг олж, оношоо тогтоолгож байсан. Энэ дунд хавдартай хүмүүс ч байсан. 2012 оны хавар нэг ахыг барьж оношийг нь тогтоож байлаа. Тэр хүн оношоо зөв тогтоолгож чадалгүй эмчилгээ хийлгэж хугацаа их алдсан байсан. Миний хэлсэн онош сүүлд нь эмнэлгээр хүртэл баталгаажсан. Эмчилгээгүй гэсэн оноштой олон хүн, хүүхэд надаар бариулаад одоо ажлаа хийгээд, тоглож наадаад явж л байгаа.

Тэгэхээр миний зүгээс бидний энэ амьдарч байгаа эрин үе бол арга билэгийн үе юм шүү гэдгийг л онцолмоор байна. Нэгэнт хийж чадаж байгаа зүйлсээ бусдад түгээх хэрэгтэй. Олон олон хүнд тусалмаар байна. Үүнийг ч өвөг дээдсүүд минь хүсч, ярьж байна. Арвин дүүрэн чадал байдаг, увидас байдаг үүнийгээ бусдад түгээхгүй юм бол хий хоосон ярьж суугаад яах вэ дээ гэдгийг л өвөг дээдсүүд маань бидэнд хэлээд байгаа юм. Тиймээс өнөөдөр тантай ярилцаад сууж байна. Би бөө, удган гээд худал хийрхэж, өөрийгөө магтахдаа бус зөв мэдээллийг бусдад хүргэх, дээдсийн талаарх үнэн зөв ойлголтыг хүмүүст түгээх хэрэгтэй байгаа юм. Улаач хүн онгод дээдсээсээ авсан үүрэг даалгаварыг л түмэндээ түгээдэг.

Хүнд үйлийн үр гэж байдаг. Үйлийн үр нь хожим өөрт нь эргээд заавал тусдаг учиртай. Тэнгэрийн өвөг дээдсийн, тэр агуу хүчин чадал, онгод бидэнд буух гэж маш их хүч, маш их үелзлийг давж ирдэг. Тэгээд ганцхан буултандаа орж ирдэг. Тиймээс тэнгэрийн үйлээр хамаагүй тоглож болдоггүй юм. Тийм ч учраас улаач хүн машид хариуцлагатай байх ёстой.

-Бөө нарын асуудал сүүлийн жилүүдэд их сөргөөр яригдаж байгаа шүү дээ. Маш их мөнгө авдаг, хуурамч бөө төрүүлдэг, хуурч мэхэлдэг ... гээд л?
-Хуурамч бөө, жинхэнэ бөө гэдгийг цаг хугацаа л шалгана гэж боддог. Цагийн эрхээр шигшигдээд л тунараад л үлдэх байх. Бөө хүн болох, болохгүйг шууд хэлчихдэгээрээ зарим хүмүүст төвөгтэй байдаг байх. Бөө хүн гэдэг чинь тэнгэрээс ирсэн өгөгдлийг л газарт буулгадаг хүн шүү дээ. Дээрээс ямар ч өгөгдөл ирэхгүй, ямар ч мэдрэмж төрөхгүй байгаа бол өөрийгөө бөө гэж дэвэргэх хэрэггүй. Эд мөнгөний шуналтай бөө байдаг бол тэнгэрийн үйлээр ингэж тоглож болохгүй л байх.

-Та одоо Сэлэнгэ аймагт амьдарч байгаа гэсэн байх аа. Тэнд нэг том засал хийсэн гэсэн?
-Тиймээ. Уг нь би унаган хотынх, бүр хотын төвийн хүн. Дээдсүүд маань баруун тийш нүүгээрэй гэдэг байсан юм. Сэлэнгэ нутгаас ирсэн ах эгч хоёр надаар үйл хийлгээд манай нутаг сайхан, Сэлэнгэ рүү нүүвэл яасан юм гэсэн нь ч таарсан уу тэгээд л гэр бүлээрээ энэ нутагт нүүж ирсэн дээ. Сэлэнгэ нутгийн маань уул ус, хүн ард нь ч сайхан тосч авсан. Эндээ ирээд мөн л хүн зоныхоо төлөө үйлээ хийгээд, дэм тусаа хүргээд явж байна даа. Ирсэн даруйдаа ээж модны харалдаа замын осол гарч, хүний амь эрсддэг газрыг тайтгаруулж, аргадах үйл хийгээд л эхэлсэн дээ. Энэ нутагтаа нүүж ирэхэд тусалсан ах эгч хоёртоо баярлаж талархдаг даа.

-Танд шавь байгаа юу?
-Миний шавь ч гэж юу байх вэ дээ, өвөг дээдсийнхээ өгөгдлөөр л явж байгаа хэд гурав байгаа. Би болон гэр бүлийн маань хүн бид хоёр суралцсаар явж байна. Тэнгэрийн үйлийг сөрөх, заах эрх бидэнд байхгүй. Шавь босгох үйлийг ч дээрээс л заадаг.

-Таны сэтгэлийг өнөөдөр маш ихээр зовоож байгаа зүйл гэвэл?
-Манайд архидалт арай л хэтэрхий их газар авчээ. "Дал тайлж” домнох шидээс гадна, дээдэс минь архинаас гаргах шидийг надад өгсөн. Яагаад хүмүүс архи уугаад байдаг юм бэ. Архи гэдэг чинь амт, чанарын хувьд ч тийм сайхан зүйл биш шүү дээ. Тэр гашуун ундааг уугаад мансуурах нь л чухал юм шиг. Архи уух маш олон шалтгаан хэлж болно. Уусныхаа дараа гэмшдэг ч хүн байна. Гэмшдэггүй ч хүн байна. Хамгийн гол нь архинаас гарахыг чин сэтгэлээсээ хүсч байгаа хүмүүст туслах шид гэж бий. Хүмүүс бөөгийн арга засал, шившлэгээр архинаас гарсан хүн хэсэг хугацаанд архи огт уухгүй байж байгаад гэнэт бүр өмнөхөөсөө ч илүү ууж эхэлдэг гэж ярьдаг юм билээ. Ийм зүйл огт байхгүй. Чин сэтгэл байхад архинаас гарч болдог юм. Домын аргаар архинаас гаргаж байгаа болохоор тэр хүн маань өөрөө чин сэтгэлээсээ л хүсэх ёстой. Энэ чинь нэг ёсондоо дэв болсон гэсэн үг л дээ. Буруу газар, буруу хүнтэй хамт архи уух, амсах зэрэг олон шалтгаанаас үүдээд хүн дэвтэж болдог. Өнгөрсөн нэг жилийн хугацаанд би архинаас гаргах заслыг хийж эхэлсэн. Хүн өөрөө чин сэтгэлээсээ хүсэхгүй бол энэ шид нөлөө үзүүлдэггүй юм.

-Бидний ярилцлага энд хүрээд өндөрлөж байна?
-Хүн үйлийн үрээрээ ч юм уу эсвэл энерги алдсанаасаа болж өвдөж, янз бүрийн асуудалтай тулгардаг. Тэгэхээр миний хувьд өөртөө дээд тэнгэрээс оноогдсон үүргийн дагуу олон хүнд туслахыг хүсч байна. Бас Монголчуудыгаа бөөгийн талаар илүү зөв, эерэг мэдээлэлтэй байгаасай гэж хүсч байна даа. Эцэст нь тэнгэрт тэтгэгдэж газарт ивээгдсэн миний Монголчууд мөнхөд мандан бадраг гэж ерөөе.

Төстэй мэдээллүүд

Бөө нарыг хэн хэрхэн шийтгэдэг вэ?

2015/06/11, 13:41

Женнифер Лопез: 40 гарсан би 24-тэй бүсгүйтэй зэрэгцээд зогсоход ялгарахгүй

2015/04/15, 17:25

Гэрлэхээсээ өмнө ганц бие бүсгүйчүүдийн хийж үзсэн байх 8 зүйл

2015/04/03, 10:22

Ё.Батжаргал: Эхийнхээ хэвлийд гурван жил тээгдсэн гэхээр хүмүүс итгэдэггүй юм

2015/03/09, 11:29

Сэтгэгдэл

АНХААРУУЛГА: Уншигчдын бичсэн сэтгэгдэлд www.CHUHAM.mn хариуцлага хүлээхгүй болно. ХХЗХ-ны журмын дагуу зүй зохисгүй зарим үг, хэллэгийг хязгаарласан тул ТА сэтгэгдэл бичихдээ хууль зүйн болон ёс суртахууны хэм хэмжээг хүндэтгэнэ үү. Сэтгэгдэлтэй холбоотой санал гомдлыг 7711-0505 утсаар хүлээн авна.

Унэхээр сайн узээд монгоний толоо биш хуний толоо сэтгэлтэй байгаарай.Амжилт хусье.Зовсон хумуус л боо мэргэч тологч лам нар дээр очдог.

2018/08/31, 00:18

2018/08/31, 10:03

Узмэрчид их сонин шуу.Узуулэхээр сужгээрээ л гэдэг.Орохоор ширээн дээрээ багсайсан 20000тын дэвсгэрт тавьсан байдаг.Тэгээд узуулэхэжр еронхий юм хэлдэг.Одорт 20 хун 20000аар узэхэд л цэвэр 400000 тогрог, дээр нь засал хийнэ.Тэд ямар их монго олдын?Хунд буян уйлдээд бгаамуу?хуний зовлонгоор тоглоод бгаамуу?

2018/08/31, 10:08

Д.Ганбат: Гадаад хэргийн сайд нь костюм өмсөж, зангиа зүүгээд ирдэг болсон нь ОХУ манай улсад хүндэтгэлтэй хандаж байгаагийн илрэл юм болов уу

40 | 0 | 2022/07/05, 14:51

Ч.Өнөрбаяр: Оросын ард түмнийг өрөвдөж байна

39 | 0 | 2022/07/05, 14:30

Б.Батцэцэг: Монгол, ОХУ сансар судлалын салбарын хамтын ажиллагааг сэргээхээр тохирлоо

33 | 0 | 2022/07/05, 12:34

ЗУРХАЙ: Өнөөдөр шарагчин хонь өдөр

32 | 0 | 2022/07/05, 10:53

Төрийн хэмнэлтийн хуулийг хэрэгжүүлж ажиллахыг зөвлөжээ

35 | 0 | 2022/07/05, 10:38

Байр суурь: МСНЭ-ийн ерөнхийлөгчид нэр дэвшигчид

42 | 0 | 2022/07/05, 10:31

Улстөрчид бөх, морь хоёрыг "самарч" дууслаа

38 | 0 | 2022/07/05, 09:59

Аажуу явбал аяндаа хүрнэ дээ

329 | 0 | 2022/07/04, 19:01

НӨАТ-ын баримтаа бүртгүүлэх хугацаа энэ сарын 8-нд дуусна

43 | 0 | 2022/07/04, 17:34

Б.Энх-Амгалан: Төрөөс "Бадрах-Энержи" ХХК-тай холбоотойгоор малчдын эсрэг бодлого явуулж байна

49 | 0 | 2022/07/04, 15:58

Засгийн газраас хурдан морины уралдааны журмыг баталжээ

45 | 0 | 2022/07/04, 15:12

Завьт эргүүлийнхэн голын салаанд боогдсон иргэдийг татан гаргав

44 | 0 | 2022/07/04, 14:59

Төв аймгийн Эрдэнэ сумын нутгаар их хэмжээний бороо орж Хоолт-Цагаанхяр хоорондын төмөр зам усанд автан угаагджээ

58 | 0 | 2022/07/04, 11:54

НАТО-гийн үйлдэл дэлхийг улам эмх замбараагүй болгож байна

45 | 0 | 2022/07/04, 10:43

Их Британид 3000 гаруй цагаач иржээ

47 | 0 | 2022/07/04, 10:10

Төрийн гурван өндөрлөгийн ХОМ

59 | 0 | 2022/07/04, 10:04

Стив Жобст Эрх чөлөөний медаль нэхэн олгов

57 | 0 | 2022/07/02, 18:46

"Ус нь хортой Улаанбадрахын малыг махны ченжүүд мэдэхийн дээдээр мэднэ"

82 | 0 | 2022/07/01, 17:21

Дэлхийн даяар эдийн засгийн уналт үргэлжилж, инфляц “тэнгэрт” гарлаа

60 | 0 | 2022/07/01, 13:33

"Хан жаргалант нутаг" нөхөрлөл, "Эрхэс голд" ХХК хууль бусаар 300 кг алт олборлосон асуудлыг шалгуулъя!

68 | 0 | 2022/06/30, 18:25

“Naadam night-2022” арга хэмжээний билет худалдаанд гарлаа

67 | 0 | 2022/06/30, 18:06

Зөвшөөрөлгүй байрлуулсан, хуучирч муудсан сурталчилгааны болон бусад самбарыг буулгана

62 | 0 | 2022/06/30, 14:23

Япон, БНСУ, АНУ аюулгүй байдлын хамтын ажиллагаагаа бэхжүүлнэ

63 | 0 | 2022/06/30, 11:25

Хятадын эдийн засаг 114.4 их наяд юаньд хүрчээ

64 | 0 | 2022/06/30, 10:36

Бодлогын хүү өссөнөөр эдийн засгийг сааруулах эрсдэлтэй

61 | 0 | 2022/06/30, 10:32

Өчигдөр 164 жолооч согтуу жолоо барьж, 123 хүн эрүүлжүүлэхэд хоножээ

62 | 0 | 2022/06/30, 10:27

2022 – 2023 оны улирлын хөлбөмбөг болон футзалын хуанли гаргана

54 | 0 | 2022/06/30, 09:44

УИХ-ын сонгуулийг 10-р сард явуулах хувилбар яригдаж байна

65 | 0 | 2022/06/30, 09:29

Дугуй нэршилтэй мотоциклийн хяналтгүй хэрэглээнээс хүүхдүүд эрсдэж байна

69 | 0 | 2022/06/29, 15:47

Б.Бат-Эрдэнэ: Монголын 23 иргэнийг БНСУ-д харласан мэт худал мэдээлэл түгээхгүй байхыг хүсье

68 | 0 | 2022/06/29, 15:44

Ерөнхий сайд аа, танай намын залуус, төрийн албаныхантай хамт дээрэм хийж байна

88 | 0 | 2022/06/29, 15:40

МСҮТ-д суралцагчдын тэтгэлгийг данс руу нь шилжүүлж эхэллээ

69 | 0 | 2022/06/29, 15:38

Монгол хүүхдүүд Дубайд оюун ухаанаараа манлайлж байна

53 | 0 | 2022/06/29, 13:07

Солонгост 16 мянга гаруй Монгол иргэн “харлажээ”

61 | 0 | 2022/06/29, 12:11

Чернобыль шиг ураны уршиг хүрээгээ тэлж Хатанбулаг суманд ажиглагдаж эхэлсэн

77 | 0 | 2022/06/29, 10:10

Иргэд 17 жил үерийн ус туулна

61 | 0 | 2022/06/29, 09:45

"БРИКС-ийн орнуудын дижитал эдийн засгийн түншлэлийн харилцааны систем"-ийг баталжээ

65 | 0 | 2022/06/29, 09:42

Австралийн хүн ам хоёр дахин өсжээ

60 | 0 | 2022/06/28, 16:55

Улаанбаатарт өдөртөө 29-31 хэм дулаан байна

64 | 0 | 2022/06/28, 11:24

Үндэсний их баяр наадмын тухай хуулийн төслийг хэлэлцэнэ

70 | 0 | 2022/06/28, 10:37

Монголын жүдочид багийн дүнгээр гуравдугаар байрт орлоо

68 | 0 | 2022/06/28, 10:34

“Их-7”-гийн удирдагчид дахин нэг “Бүс ба Зам” хэрэгжүүлнэ

61 | 0 | 2022/06/28, 10:29

"Бадрах-Энержи" ХХК туршилт нэрийн дор хууль бус олборлолт хийснээс хойш ураны хор уршиг эхэлсэн

71 | 0 | 2022/06/28, 10:11

"Замын-Үүдийг сайжруул" гээд явуулсан Б.Отгонсүх чинь замыг нь алдуулаад дууслаа даа, Ерөнхий сайд аа!

68 | 0 | 2022/06/28, 09:46

“Өнөр” хорооллын замын хөдөлгөөнийг хязгаарлаж, засвар хийнэ

66 | 0 | 2022/06/28, 09:27

@PteroDesign: Цэвэр цэмцгэр, тав тух, минималист орчинг хүсдэг хэн бүхэнд зориулж байна

1387 | 0 | 2022/06/27, 22:29

Автомашины түрээс тэнгэрт хадаж, Приус 30-ын үнэ өсжээ

79 | 0 | 2022/06/27, 22:23

СУИС-ийн Радио Телевиз Медиа Урлагийн сургууль дараах хөтөлбөрүүдэд элсэлт авч байна

76 | 0 | 2022/06/27, 18:50

Алжирын баруун хойд хэсэгт газар хөдлөлт болжээ

75 | 0 | 2022/06/27, 14:59

У.Хүрэлсүх: Төрийн бодлого оновчтой байх нь хөдөө аж ахуйн салбарын хөгжлийн тулах цэг

79 | 0 | 2022/06/27, 14:59

Дуучин Э.Дүүриймаагийн “ХАВАР ХАЙР ХОЁР” шинэ дуу мэндэллээ

84 | 0 | 2022/06/27, 11:39

НӨАТ-ын II улирлын баримтаа ирэх сарын 8-ны дотор бүртгүүлэх шаардлагатай

76 | 0 | 2022/06/27, 09:46

Ц.Цогтбаатар мөнгөн медаль хүртлээ

70 | 0 | 2022/06/27, 09:43

Израйлчууд барилгын ханыг нэвт харах технологи бүтээжээ

71 | 0 | 2022/06/27, 09:32

Украинд албан ёсны нэр дэвшигчийн статус олгов

44 | 0 | 2022/06/24, 16:36

Ковидын эсрэг вакцин 20 сая гаруй хүний амийг аварчээ

43 | 0 | 2022/06/24, 16:29

РАДИО, ТЕЛЕВИЗИЙН ИНЖЕНЕР Мөнхдэлгэрийн ДАВААНЯМ-ыг танилцуулж байна

49 | 0 | 2022/06/24, 15:44

Наадамд зодоглох бөхчүүдийн бүртгэл дуусахад 3 хоног үлдлээ

44 | 0 | 2022/06/24, 13:27

Монгол Улсыг үхрийн цээж өвчнөөс ангид болсныг зарлаж гэрчилгээ олгов

49 | 0 | 2022/06/24, 10:28

Шилэн пасадын ажил гүйцэтгэж байсан 2 ажилчин нас баржээ

45 | 0 | 2022/06/24, 09:37

Засмал замын дугуйн УАШТ өнөөдөр эхэлнэ

36 | 0 | 2022/06/24, 09:31

“Баруун - Зүүн” тээврийн коридорыг Монгол, Хятад руу сунгана

48 | 0 | 2022/06/24, 09:26

АНУ-д хувийн нисдэг тэрэг осолдож, зургаан хүн амиа алджээ

49 | 0 | 2022/06/23, 14:25

ШӨХТГ-аас импортын хүнсний бүтээгдэхүүний үнэд хяналт тавин ажиллаж байна

51 | 0 | 2022/06/23, 14:02

ЭЕШ | Шалгалтын дүн онооны батламж хуудсыг ЦАХИМААР олгоно

63 | 0 | 2022/06/23, 12:33

Цементийн үнийн огцом өсөлт, барилгачдыг ажилгүй суухад хүргэж байна

56 | 0 | 2022/06/23, 12:17

Оросын гадаад валютын өрийг рублиэр төлөх тухай зарлигт гарын үсэг зуржээ

44 | 0 | 2022/06/23, 12:07

ЗХА-ийн аюулгүй байдлын асуудлаарх “Улаанбаатарын яриа хэлэлцээ” олон улсын бага хурал эхэллээ

45 | 0 | 2022/06/23, 10:10

Нийслэлийн удирдлагууд газрын асуудлыг шийдэж, 640 хүүхдийн суудалтай сургуулийн шав тавилаа

44 | 0 | 2022/06/23, 09:59

Хүннү хорооллын баруун талд барилгын кран унаж, хоёр хүн амиа алдлаа

58 | 0 | 2022/06/22, 19:47

Бусдын тээврийн хэрэгслээс ₮1.2 тэрбумын үнэт эдлэл хулгайлсан есөн этгээдийг баривчлжээ

94 | 0 | 2022/06/22, 12:11

Баянзүрх: Цахилгааны аюулгүй ажиллагааг хангаж байна

74 | 0 | 2022/06/22, 10:48

Зөвшөөрлийн тухай хуулийн онцлох заалтууд

69 | 0 | 2022/06/22, 10:38

Монгол Улс, БНХАУ-ын гадаад худалдаа 2021 онд 10.1 тэрбум ам.доллар хүрчээ

83 | 0 | 2022/06/22, 09:45

Зөвшөөрлийн тухай хуулийн онцлох заалтууд

89 | 0 | 2022/06/22, 09:27

Хятадын нүдээр Монгол үнэндээ ямар улс вэ-1

63804 | 56 | 2017/03/07, 10:00

Гулгаа массажийг сурвалжилсан нь

53459 | 14327 | 2015/02/13, 14:34

Дэлхийн хамгийн алдартай 10 романтик зураг

43926 | 7080 | 2015/03/06, 10:19

Ким Жон Уны тухай 17 баримт

41740 | 15701 | 2015/05/15, 12:11

МАН-ынхаан, Эрдэнэтийн газрын захирлын албаны ханшийг сонирхъё

37116 | 12 | 2018/06/08, 11:35

Сар шинийн барилдаанд Ч.Санжаадамба түрүүлж, М.Өсөхбаяр үзүүрлэлээ

31514 | 8920 | 2015/02/18, 21:47

Хийжүүлсэн ундаа эрүүл мэндийн дайсан

25983 | 6842 | 2015/02/13, 14:48

Монгол бичиг сурах амархан

25932 | 1 | 2015/09/10, 19:58

Сонирхлын зурхай 12 орд

25367 | 4185 | 2015/04/06, 12:35

СЕКС МАНДТУГАЙ – ЭРОТИК ӨГҮҮЛЛЭГ

18784 | 0 | 2015/04/13, 16:27

Эмэгтэйчүүд порно сайтаас ямар төрлийн бичлэгийг хамгийн их үздэг вэ? Бас эрчүүд?

16680 | 1 | 2015/05/15, 13:51

Хонины нэхий элдэх үйлдвэрлэл амжилттай өрнөж байна

15069 | 11 | 2016/09/22, 09:18

Элэгний эм ОНИГОО

13571 | 123 | 2015/02/10, 10:04

Чамд дурласан залуугийн 20 шинж

13054 | 0 | 2015/03/19, 14:16

Оюутан цэрэг хөтөлбөрийг үргэлжлүүлэн хэрэгжүүлнэ

12901 | 737 | 2015/03/03, 12:29

Секси Монгол охидын сельфи

12898 | 1 | 2015/03/22, 17:37

Усны бохирдол болон хомсдол хаа сайгүй хурцдаж эхэлжээ. Монголд ч адилхан

12572 | 4 | 2015/03/25, 11:01

Б.Баярмагнай: НҮБ-ын энхийг сахиулагчдын олон улсын өдрийн мэнд хүргэе!

12484 | 0 | 2020/05/29, 10:50

Гурвалжин будааны дэглэм 7 хоногт 5-10 кг тураадаг

12481 | 1 | 2015/05/12, 12:50

“Сод Монгол” группийнхэн хорооны цагдаатай нийлж хэвлэл мэдээллийн редакци руу халджээ

11961 | 11 | 2018/01/26, 23:22

Анх удаагаа л анусандаа хийлгэсэн юмаа

11939 | 1777 | 2015/04/16, 10:44

Найман аймаг

11877 | 1 | 2015/06/13, 22:26

ЭМЭГТЭЙ БЭЛГЭВЧ ЭРЭГТЭЙ БЭЛГЭВЧНЭЭС ХАМААГҮЙ ИЛҮҮ

11733 | 0 | 2015/03/13, 10:46

СЕКС ОНИГООНУУД

11618 | 0 | 2016/04/20, 13:27

Ардын бор эмчилгээ

10983 | 1 | 2015/09/07, 15:48

Хорьдол Сарьдагийн ноён оргил Дэлгэрхаан уул "Кайлас уул" шиг ...

10875 | 2 | 2017/03/10, 15:50

Далай ламын сургаал

10628 | 0 | 2015/03/04, 14:37

Дутуу төрсөн нярайг хүн болохгүй гээд оршуулгын газарт хаяжээ

10348 | 45 | 2017/03/23, 10:03

ТҮРИЙВЧ ХЭТЭВЧНИЙ ФЭНШҮЙ

10340 | 0 | 2015/08/29, 14:17

Тавантолгой-Гашуунсухайт чиглэлийн төмөр замын бүтээн байгуулалтын "Зам төмөр зөөх зориулалттай хийн дугуйт төхөөрөмж

10236 | 0 | 2021/06/22, 12:44

Ориг iPhone-г хуурамчаас хэрхэн таних вэ?

10138 | 0 | 2016/07/18, 15:11

Монголын стратегийн гол ордууд Хятадуудын мэдэлд байна

10039 | 5 | 2019/01/23, 15:40

АЗ ЖАРГАЛЫН ХУЛС

9997 | 0 | 2015/08/29, 15:32

Фэйсбүүк хаяг руу чинь хэн сүүлд орж үзсэнийг мэдэх арга

9892 | 0 | 2015/07/06, 16:56

Дэлхийн хамгийн загварлаг бөгөөд хачирхалтай гуталнууд

9856 | 1900 | 2015/04/18, 15:43

10 саяас дээш төгрөгийн тэтгэврийн зээлтэй 5688 ахмад байна

9834 | 0 | 2020/01/07, 12:03

"Цагаан Сар"-ын тухай

9706 | 0 | 2015/02/21, 11:08

Сүбээдэй баатар

9678 | 0 | 2016/04/03, 22:30

Хайрын тухай хөгжилтэй сонжоо

9646 | 0 | 2015/05/04, 12:21

Таван-толгой Гашуунсухайт чиглэлийн төмөр замын "Ачилтын тойрог" өртөөнөөс 8,3 километр баригдаж байна

9453 | 0 | 2021/06/28, 16:30

БГД-ийн Эрүүл мэндийн төвийн дарга З.Балдандугар: Хоёрдугаар тунгын вакцинжуулалтын ажил удаашралттай байна

9451 | 0 | 2021/06/30, 20:29

Яагаад өдөр бүр секс хийх хэрэгтэй вэ?

9434 | 0 | 2016/03/03, 10:49

Кёкүшюзан Батбаяр 32 сая доллараар орд газрыг наймаалцсан бичлэг ил боллоо

9165 | 11 | 2020/03/03, 19:19

Өсвөр насны охин онгон биеээ “IPhone” утсаар үнэлжээ

9133 | 303 | 2015/03/22, 17:40

Хятад хэл сурах уу? Маш хялбар арга

8782 | 0 | 2015/11/12, 14:32

Улаанбурхан өвчний улмаас зарим эмнэлэг хөл хорио тогтоолоо

8721 | 1112 | 2015/04/02, 09:04