УДГАН Х.УЯНГА: ДАЛНЫ ЯСНААС ТУХАЙН АЙЛЫН ХАМАГ МЭДЭЭЛЛИЙГ УНШИЖ БОЛДОГ УЧРААС МЭДЭЭЛЛЭЭ АЛДАХГҮЙ ГЭСЭНДЭЭ ЦУУЛЖ ХАЯДАГ ЁСТОЙ БАЙЖ

Бичсэн:tonshuul
2015/08/29/, 14:33

Сүүлийн үед Монголд маш олон бөө төрөн гарч байгаа. Тэдний дунд чадалтай нь ч бий, эрдэм чадал дутмаг нь ч бий. Харин Хүүхэнхүүгийн Уянга хэмээгч энэ бүсгүй удам дамжсан бариач гэдгээрээ, мөн уламжлал нь хэдийнээ алдаршсан Далны ясаар дом хийдэгээрээ бусдаасаа ялгарч байгаа аж. Тэрээр энэ талаарх эрдэм мэдлэгээ манай уншигчидтай хуваалцахыг хүссэн юм.

-Юуны өмнө та өөрийгөө манай уншигчдад танилцуулахгүй юу?
-Намайг Хүүхэнхүүгийн Уянга гэдэг. Онгод тэнгэрээс хайрласан нэрийг маань Ачиймаа удган гэдэг. Онгод дээдсээ хүлээж авснаас хойш дөрвөн жил гаруй болж байна. Өнгөрсөн хугацаанд онгод дээдсээсээ маш олон зүйлийг сурч, түүний дээр мөнх тэнгэрээс өгөх олон арван өгөгдлийг би болон гэр бүлийн маань хүн бид хоёр дээдсүүдийнхээ дэмээр олон түмэндээ шид буянаа түгээгээд явж байна. Сүүлийн үед "Дал тайлах” дом шившлэгийн үйлийг ихэд түлхүү судалж, хийж байна.

-Тэгэхээр та энэ "дал тайлах” дом шившлэгийнхээ тухай манай уншигчдад дэлгэрэнгүй ярьж өгөөч?
-"Дал тайлах” домыг сүүлийн нэг жилийн хугацаанд маш идэвхтэй хийж байна. Хүмүүсийн яриа болон дам сонссоноор бол ”Дал” шатааж мэргэ тавьдаг гэдэг. Харин миний хувьд намайг зорьж "Дал тайлуулахаар” ирсэн хүний авчирсан "Дал”-ыг шатаалгүйгээр дээрээс ирсэн өгөгдлөөр уншиж заслыг нь хийж өгдөг. Тэр далан дээр нь тухайн хүний бүхий л мэдээлэл, засал зэрэг нь гараад ирдэг. Ингээд өгөгдлийн дагуу заслыг хийж тухайн "Дал”-ыг дом болгон засал хийлгэсэн хүнд буцааж өгдөг. Хүний амьдрал ахуйд тохиолддог болох болохгүй, сайн сайхан, эрээн бараантай талууд, ханийн заяа, өвчин зовлон, хүүхэд тогтох, тогтохгүй байх гээд маш олон асуудлууд далан дээр төгс гарч ирдэг, эргээд засал нь ч тодорхой байдаг. Ер нь "Далны дом” заслыг мэргэний толгой дээд гэсэн байдаг юм байна лээ, үүнийг дээдсүүд маань ч хэлдэг, мөн ном сонин дээр тэгэж бичсэн байсан.

-Далаар мэргэлж байна гэж сүүлийн үед ер сонсоогүй шүү. Харин тиймэрхүү уламжлал бол байдаг. Энэ тухайд?
-Манай монголчууд маш эртнээс "Дал”-аар мэргэлэх, домнох аргыг ахуй амьдралдаа хэрэглэсээр ирсэн түүхтэй. "Дал”-ыг шатаалгүйгээр мэргэлж байсан. Бүр Хүн гүрний үед яг энэ аргаар дом, шившлэг хийж, элдэв бузар муухайг хүртэл дардаг байсан юм байна лээ. Тэгэхээр би улаач хүнийхээ хувьд энэ өгөгдлийг (өвөг онгод) дээдсээс хүлээж аваад "Дал”-ны талаар бага сага мэдээлэлтэй болсон. Жил гаруй хугацаанд хорь гаруй хүнд "Дал тайлах” үйлээр дом засал хийсэн байна. Өнгөрсөн хугацаанд далаар дом хийлгэсэн хүмүүсийнхээ үр дүнг давхар хянаж, ажиглаж байлаа. Үр дүнгийн хувьд үнэхээр гайхалтай, хурдан нөлөөлж байгааг өөрийн нүдээр харж мэдрээд, өөрөө ч ихэд гайхаж байлаа. Тийм ч учраас олон хүнд энэ мэдээллийг хүргэж, тэр дундаа Монгол түмэндээ түгээх ёстой гэдгийг улам ихээр ойлгосон юм.

Хүн гүрний үеэс уламжлалтай "Дал”-ны дом маань өнөөдөр яагаад орхигдсон байна вэ? гэвэл Манжууд Монгол улсыг маань өөрсдийн бүрэн эрхшээлд байлгахын тулд бидний түүх соёлыг үгүй хийхээр шийдсэн. Тэр дунд нь увидас, дом шившлэг хүртэл багтаж байлаа. Устгахын тулд маш сайн судалсан байгаа юм. Хүн гүрнээс 17-р зуун хүртэл энэхүү "Дал тайлах” дом уламжлагдсаар байсан. "Дал тайлах” дом маш хүчтэй засал учраас янз бүрийн арга хэрэглэж манжууд өөрсдөө хүртэл тайлуулж, явсан байдаг. Ингээд "Дал”-аар дом хийдэг, "Дал” тайлдаг хүмүүсийг устгаж байсан гэх түүхийг дээдсүүд маань хэлж байсан удаатай.

-Тэгэхээр "Дал тайлах” дом Манжийн үеэс устсан гэсэн үг үү? Энэ мэдээллийг та онгодоосоо авсан уу?
-Тийм ээ, би бүх мэдээллээ онгод дээдсээсээ л авдаг. Монголчууд бид эртнээс нааш "Дал”-ны ясыг хаядаггүй, хаях бол цуулж хаядаг гэдэг шүү дээ. Энэ нь ямар учиртай вэ? гэхээр "Дал”-ны яснаас тухайн хүн хийгээд, гэр бүлийн бүхий л талын мэдээлэлийг бүрэн унших боломжтой учраас цуулж хаядаг байжээ. Бид өнгөрсөн түүхийн уламжлалаа гээсэн, мэдэхгүйд л байгаа хэрэг. Дээхэн үед бол дом шидтэй хүмүүс их байсан. Тэр хэрээрээ ч ёс жаяг ч дагаад нарийн байжээ. Даланд маш агуу хүч, эрчим бий. Энэ "Дал”-ны гайхамшгийг эргээд мэдэх, амьдралдаа ашиглах аргыг өвөг дээдсүүд минь улаач биднээр дамжуулан мэдүүлэхийг хүсч байна. Тэр цаг ч ирсэн.

Яахав хүний амьдрал арван хуруу тэгш заяадаггүй гэдэг үг байдаг ч гэлээ заавал ямар нэг зүйлд зовж, сэтгэл ханамжгүй амьдрах ёстой гэсэн үг биш шүү дээ. Хүн сэтгэл санаа өөдрөг, амар тайван амьдрах боломжтой. Үүний тулд ноён нуруу тэгш, хийморь сүлд өөдөө байх буюу биеийн эрчим, энерги бүтэн байх ёстой гэж боддог. Хүн бүрт өөрийг нь харсан тэнгэр гэж байдаг. Энэ нь одоогийн бидний яриагаар бол "Ноён нуруу” л байх даа.

-Хамгийн анхны дал тайлж дом хийсэн заслаасаа хуваалцахгүй юу?
-Дээдсийн маань буултанд нэг эмэгтэй ирж засал хийлгэхээр болоод, юу бэлдэж ирэх вэ? гэтэл хонины баруун талын хаа "Дал” дөрвөн өндөр чанаж бэлдээд ирээрэй гэсэн юм. Тэгээд дээдэс бууж, энэ цагаас эхлэн миний улаач "Дал”-ыг төгс уншдаг боллоо гэж хэлсэн. Дээдсийг мордсоны дараа би ч их гайхаж, яаж унших юм бол гэж бодож байлаа. Нөгөө эмэгтэй маань ч "Дал”-аа өөрөө хөндөж махыг нь хуулсаны дараа ясыг нь уншуулах гэж надад өгсөн. Ингээд л уншсан. Бүх мэдээлэл маш тодорхой гарч ирсэн. Ажил үйл нь юунаас болоод бүтэлгүйтээд байгаа, урьд өмнө нь хүн гомдоосон, амьдралд нь тохиолдсон онцгой зүйлс, бүр үр хөндүүлсэн нь хүртэл гарч байсан. Тэр эгчид бүх мэдээллийг хэлж өгөхөд бүр гайхаад уйлж байсан даа. Би ч өөрөө ямар гайхалтай юм бэ гээд тухайн үедээ итгэж ч чадахгүй байлаа. Засах арга барил хүн хүн дээр өөр өөр байдаг. "Дал”-ны ясан дээр ирээдүйд болох гэнэтийн осол эндэгдэл ч маш тод гарч ирдэг гэдгээрээ онцлогтой. Засал хийсний дараа "Дал”-ны ясыг хадаганд боож тухайн хүнд нь дом болгоод буцааж өгдөг. Тэр хүн хүссэн үедээ дом шингэсэн "Дал”-аараа тэргэл сар, ургах нарандаа, одон мичидээс ч эрчим хүчээ дуудаж болдог. Монголчууд бид энгийн үндэстэн биш шүү гэдгийг Монгол хүн бүр мэдэрч, өвөг дээдэс, үүх түүхээрээ бахархаж омогших ёстой.

-Дал буруу унших гэж байх уу?
-Боломжгүй. Яагаад гэвэл тухайн "Дал”-ыг уншиж байгаа улаач ирж буй мэдээлэлд бүрэн итгэж, өгөгдөлд ч бүрэн итгэлтэй байх ёстой байдаг. Түүнээс "Дал”-н дээр буруу мэдээлэл гарна гэж байхгүй. Ямар ч зүйлийг эргэлзсэн байдлаар хийж болохгүй. Хийж буй үйлдээ улаач бүрэн итгэлтэй байх ёстой.
-Та өөрийн удам угсааны талаар ярихгүй юу. Танай удамд далд увидастай хүн байв уу?
-Миний ээжийн аав буюу миний өвөөгийн эмээ удган хүн байсан. Мөн ээжийн ээж буюу эмээ маань чулуу татдаг, ер нь далд мэдрэмжтэй хүн байсан. Харин эмэг эх минь жинхэнэ гартаа ид шидтэй гэгддэг домч бариач хүн байсан гэдэг. Хүүхэд буруу байрласан эхийн хэвлийн гаднаас байрлалыг зөв болгох зэргээр эмэгтэйчүүд талдаа бүр ч илүү чадвартай байсан юм гэнэ лээ.
Миний хувьд одоо бодоход багадаа хий юм үзэж хардаг, үүндээ өөрөө итгэхгүй тоглоом мэт боддог байлаа. Гэтэл жинхэнэ өгөгдлүүд байсан юм билээ. Өөрт төрдөг байсан тэр мэдрэмжүүдээ үгээр тайлбарлаж хэлэхийн аргагүй их сонин мэдрэмж төрдөг байсан. Бусдын эрчмийг мэдрэх, зүүдээрээ мэдээлэл авах ч гэдэг юм уу, бусад бөө нарт ч иймэрхүү мэдрэмж төрдөг байх.

-Та өөрийгөө бөө болно гэдгийг хэрхэн мэдэрч, хүлээж авч байсан бэ?
-Өө бас л өвдсөөн, хоёр гурван сар хэвтэрт ортлоо ямар ч онош тогтоогддоггүй, сүүлдээ үзэж хардаг хүн дээр очъё гэж бодоод Золзаяа гэх удган эмэгтэй дээр очиж өөрийгөө бөө болох ёстойг мэдсэн. Тэр хүнд одоо ч баярлаж талархаж явдаг. Маш их шахаанд орж өмсгөл, зүүсгэл нь бэлэн болоогүй байхад онгод дээдэс маань дайраад ороод ирсэн. Хийх үйл нь их шахуу болохоор тэгсэн ч юм уу даа гэж одоо боддог. Одоо бол тухайн үеийн мэдрэмжийг үгээр илэрхийлж чадахгүй нь. Аймшигтай гэх үү, гайхалтай гэх үү. Дээдсээ буулгаад долоо хонов уу, үгүй юу олон хэцүү бэрх асуудлууд өргөс авсан мэт л алга болж байсныг тод санаж байна. Дээдэс маань энэ хөрстөд буусан цагаасаа эхлээд л хүнд бариа хийгээд эхэлсэн.

Бөө хүний бариа гэдэг нь ердийн бариа биш, эрчим хүч энергийн бариа болоод явчихаж байгаа юм. Дээрээс өгсөн өгөгдлийн дагуу зургаа дахь мэдрэхүйгээрээ мэдэрч барьж байна гэсэн үг. Удмаасаа ялгараад тамгалагдчихсан хүн л улаач болдог. Монгол хүн бүр тэнгэрийн тамгатай хөх толботой төрдөг ч гэсэн Бөөгийн талаар дэлгэрэнгүй ярихаар үлгэрийн ч юм шиг, ид шидийн бүр эсвэл худлаа яриад ч байгаа юм шиг хүмүүст санагддаг байх. Үнэн хэрэгтээ бөөгийн ертөнцийн бүх зүйл жинхэнэ үнэн гэдгийг л хүмүүст ойлгуулмаар байна.

-Жинхэнэ бөө хүнийг эмчилдэг, хуурамч бөө ярихаас илүүг хийж чадахгүй гэдэг. Энэ үнэн үү. Маш сайн ярьдаг, хэлдэг. Тэгсэн ч засал нь үйлчилсэн үгүй нь ч мэдэгддэггүй маш олон бөө нар байна шүү дээ?
-Би бусдыг мэдэхгүй учраас бусад бөө улаач нарын талаар ярьж чадахгүй шүү дээ. Би өөрийгөө, өөрийнхөө хийсэн зүйлийг сайн мэдэх тул өөрийн талаар ярьсан нь дээр байхаа. Өөрийнхөө онгод дээдсээ буулгаад л шууд бариа хийж эхэлсэн. Олон ч хүнд бариа хийсэн дээ. Эмнэлгээс онош нь тогтоогдохгүй эсвэл эмчилгээ нь таарахгүй, эмчилгээгүй болсон хүмүүс ч ирж бариулж эдгэрлийг олж, оношоо тогтоолгож байсан. Энэ дунд хавдартай хүмүүс ч байсан. 2012 оны хавар нэг ахыг барьж оношийг нь тогтоож байлаа. Тэр хүн оношоо зөв тогтоолгож чадалгүй эмчилгээ хийлгэж хугацаа их алдсан байсан. Миний хэлсэн онош сүүлд нь эмнэлгээр хүртэл баталгаажсан. Эмчилгээгүй гэсэн оноштой олон хүн, хүүхэд надаар бариулаад одоо ажлаа хийгээд, тоглож наадаад явж л байгаа.

Тэгэхээр миний зүгээс бидний энэ амьдарч байгаа эрин үе бол арга билэгийн үе юм шүү гэдгийг л онцолмоор байна. Нэгэнт хийж чадаж байгаа зүйлсээ бусдад түгээх хэрэгтэй. Олон олон хүнд тусалмаар байна. Үүнийг ч өвөг дээдсүүд минь хүсч, ярьж байна. Арвин дүүрэн чадал байдаг, увидас байдаг үүнийгээ бусдад түгээхгүй юм бол хий хоосон ярьж суугаад яах вэ дээ гэдгийг л өвөг дээдсүүд маань бидэнд хэлээд байгаа юм. Тиймээс өнөөдөр тантай ярилцаад сууж байна. Би бөө, удган гээд худал хийрхэж, өөрийгөө магтахдаа бус зөв мэдээллийг бусдад хүргэх, дээдсийн талаарх үнэн зөв ойлголтыг хүмүүст түгээх хэрэгтэй байгаа юм. Улаач хүн онгод дээдсээсээ авсан үүрэг даалгаварыг л түмэндээ түгээдэг.

Хүнд үйлийн үр гэж байдаг. Үйлийн үр нь хожим өөрт нь эргээд заавал тусдаг учиртай. Тэнгэрийн өвөг дээдсийн, тэр агуу хүчин чадал, онгод бидэнд буух гэж маш их хүч, маш их үелзлийг давж ирдэг. Тэгээд ганцхан буултандаа орж ирдэг. Тиймээс тэнгэрийн үйлээр хамаагүй тоглож болдоггүй юм. Тийм ч учраас улаач хүн машид хариуцлагатай байх ёстой.

-Бөө нарын асуудал сүүлийн жилүүдэд их сөргөөр яригдаж байгаа шүү дээ. Маш их мөнгө авдаг, хуурамч бөө төрүүлдэг, хуурч мэхэлдэг ... гээд л?
-Хуурамч бөө, жинхэнэ бөө гэдгийг цаг хугацаа л шалгана гэж боддог. Цагийн эрхээр шигшигдээд л тунараад л үлдэх байх. Бөө хүн болох, болохгүйг шууд хэлчихдэгээрээ зарим хүмүүст төвөгтэй байдаг байх. Бөө хүн гэдэг чинь тэнгэрээс ирсэн өгөгдлийг л газарт буулгадаг хүн шүү дээ. Дээрээс ямар ч өгөгдөл ирэхгүй, ямар ч мэдрэмж төрөхгүй байгаа бол өөрийгөө бөө гэж дэвэргэх хэрэггүй. Эд мөнгөний шуналтай бөө байдаг бол тэнгэрийн үйлээр ингэж тоглож болохгүй л байх.

-Та одоо Сэлэнгэ аймагт амьдарч байгаа гэсэн байх аа. Тэнд нэг том засал хийсэн гэсэн?
-Тиймээ. Уг нь би унаган хотынх, бүр хотын төвийн хүн. Дээдсүүд маань баруун тийш нүүгээрэй гэдэг байсан юм. Сэлэнгэ нутгаас ирсэн ах эгч хоёр надаар үйл хийлгээд манай нутаг сайхан, Сэлэнгэ рүү нүүвэл яасан юм гэсэн нь ч таарсан уу тэгээд л гэр бүлээрээ энэ нутагт нүүж ирсэн дээ. Сэлэнгэ нутгийн маань уул ус, хүн ард нь ч сайхан тосч авсан. Эндээ ирээд мөн л хүн зоныхоо төлөө үйлээ хийгээд, дэм тусаа хүргээд явж байна даа. Ирсэн даруйдаа ээж модны харалдаа замын осол гарч, хүний амь эрсддэг газрыг тайтгаруулж, аргадах үйл хийгээд л эхэлсэн дээ. Энэ нутагтаа нүүж ирэхэд тусалсан ах эгч хоёртоо баярлаж талархдаг даа.

-Танд шавь байгаа юу?
-Миний шавь ч гэж юу байх вэ дээ, өвөг дээдсийнхээ өгөгдлөөр л явж байгаа хэд гурав байгаа. Би болон гэр бүлийн маань хүн бид хоёр суралцсаар явж байна. Тэнгэрийн үйлийг сөрөх, заах эрх бидэнд байхгүй. Шавь босгох үйлийг ч дээрээс л заадаг.

-Таны сэтгэлийг өнөөдөр маш ихээр зовоож байгаа зүйл гэвэл?
-Манайд архидалт арай л хэтэрхий их газар авчээ. "Дал тайлж” домнох шидээс гадна, дээдэс минь архинаас гаргах шидийг надад өгсөн. Яагаад хүмүүс архи уугаад байдаг юм бэ. Архи гэдэг чинь амт, чанарын хувьд ч тийм сайхан зүйл биш шүү дээ. Тэр гашуун ундааг уугаад мансуурах нь л чухал юм шиг. Архи уух маш олон шалтгаан хэлж болно. Уусныхаа дараа гэмшдэг ч хүн байна. Гэмшдэггүй ч хүн байна. Хамгийн гол нь архинаас гарахыг чин сэтгэлээсээ хүсч байгаа хүмүүст туслах шид гэж бий. Хүмүүс бөөгийн арга засал, шившлэгээр архинаас гарсан хүн хэсэг хугацаанд архи огт уухгүй байж байгаад гэнэт бүр өмнөхөөсөө ч илүү ууж эхэлдэг гэж ярьдаг юм билээ. Ийм зүйл огт байхгүй. Чин сэтгэл байхад архинаас гарч болдог юм. Домын аргаар архинаас гаргаж байгаа болохоор тэр хүн маань өөрөө чин сэтгэлээсээ л хүсэх ёстой. Энэ чинь нэг ёсондоо дэв болсон гэсэн үг л дээ. Буруу газар, буруу хүнтэй хамт архи уух, амсах зэрэг олон шалтгаанаас үүдээд хүн дэвтэж болдог. Өнгөрсөн нэг жилийн хугацаанд би архинаас гаргах заслыг хийж эхэлсэн. Хүн өөрөө чин сэтгэлээсээ хүсэхгүй бол энэ шид нөлөө үзүүлдэггүй юм.

-Бидний ярилцлага энд хүрээд өндөрлөж байна?
-Хүн үйлийн үрээрээ ч юм уу эсвэл энерги алдсанаасаа болж өвдөж, янз бүрийн асуудалтай тулгардаг. Тэгэхээр миний хувьд өөртөө дээд тэнгэрээс оноогдсон үүргийн дагуу олон хүнд туслахыг хүсч байна. Бас Монголчуудыгаа бөөгийн талаар илүү зөв, эерэг мэдээлэлтэй байгаасай гэж хүсч байна даа. Эцэст нь тэнгэрт тэтгэгдэж газарт ивээгдсэн миний Монголчууд мөнхөд мандан бадраг гэж ерөөе.

Төстэй мэдээллүүд

Бөө нарыг хэн хэрхэн шийтгэдэг вэ?

2015/06/11, 13:41

Женнифер Лопез: 40 гарсан би 24-тэй бүсгүйтэй зэрэгцээд зогсоход ялгарахгүй

2015/04/15, 17:25

Гэрлэхээсээ өмнө ганц бие бүсгүйчүүдийн хийж үзсэн байх 8 зүйл

2015/04/03, 10:22

Ё.Батжаргал: Эхийнхээ хэвлийд гурван жил тээгдсэн гэхээр хүмүүс итгэдэггүй юм

2015/03/09, 11:29

Сэтгэгдэл

АНХААРУУЛГА: Уншигчдын бичсэн сэтгэгдэлд www.CHUHAM.mn хариуцлага хүлээхгүй болно. ХХЗХ-ны журмын дагуу зүй зохисгүй зарим үг, хэллэгийг хязгаарласан тул ТА сэтгэгдэл бичихдээ хууль зүйн болон ёс суртахууны хэм хэмжээг хүндэтгэнэ үү. Сэтгэгдэлтэй холбоотой санал гомдлыг 7711-0505 утсаар хүлээн авна.

Унэхээр сайн узээд монгоний толоо биш хуний толоо сэтгэлтэй байгаарай.Амжилт хусье.Зовсон хумуус л боо мэргэч тологч лам нар дээр очдог.

2018/08/31, 00:18

2018/08/31, 10:03

Узмэрчид их сонин шуу.Узуулэхээр сужгээрээ л гэдэг.Орохоор ширээн дээрээ багсайсан 20000тын дэвсгэрт тавьсан байдаг.Тэгээд узуулэхэжр еронхий юм хэлдэг.Одорт 20 хун 20000аар узэхэд л цэвэр 400000 тогрог, дээр нь засал хийнэ.Тэд ямар их монго олдын?Хунд буян уйлдээд бгаамуу?хуний зовлонгоор тоглоод бгаамуу?

2018/08/31, 10:08

5 дугаар сарын 25-нд хэрэгжиж эхэлсэн Үндсэн хуулийн нэмэлт өөрчлөлтийн 6 дугаар зүйлийн 2 дахь заалт түгшүүрийн харанга дэлдлээ

18 | 0 | 2020/06/05, 12:00

А.Намуунаа: Хөтөлбөрт хамрагдсанаар IT-ийн салбарт хэрэглэгдэж буй сүүлийн үеийн технологийн чиг хандлага, тэдгээрт мэргэших, биеэ дааж судлах боломжууд нээгдсэн

45 | 0 | 2020/06/02, 16:17

УДГАН Х.УЯНГА: ДАЛНЫ ЯСНААС ТУХАЙН АЙЛЫН ХАМАГ МЭДЭЭЛЛИЙГ УНШИЖ БОЛДОГ УЧРААС МЭДЭЭЛЛЭЭ АЛДАХГҮЙ ГЭСЭНДЭЭ ЦУУЛЖ ХАЯДАГ ЁСТОЙ БАЙЖ

6752 | 3 | 2015/08/29, 14:33

Хүннү Молл хүмүүсийг хуйлруулж байна

6453 | 0 | 2015/03/24, 17:09

Топ модель Э.Одгэрэл, Дамбын Хишгээгийн бага хүү нарын дотно зураг

6419 | 0 | 2015/03/06, 14:17

Камертоны Ганаа 14 настай Мисс Э.Сэлэнгээг амралтанд дагуулж явсан

6413 | 1355 | 2015/05/08, 10:21

Д.Дагвадоржийн ирээдүйн эхнэрээр тодорсон Б.Лагшми гэж хэн бэ

6408 | 0 | 2015/03/23, 09:37

Кёкүшюзан Батбаяр 32 сая доллараар орд газрыг наймаалцсан бичлэг ил боллоо

6362 | 11 | 2020/03/03, 19:19

“Авто худалдааны цогцолбор”-ын 6,8 га газар дуудлага худалдаагаар 3,3 тэрбум төгрөгт хүрлээ

6310 | 820 | 2015/03/06, 10:30

Шар сүүний нууц бэлдмэл

6111 | 1 | 2015/06/27, 14:30

Н.Алтанхуяг Ч.Сайханбилэгийг унагана

6032 | 950 | 2015/02/10, 18:45

Ц.Мянганбаярын дараагийн бүсгүй Н.Намуунцэцэг үү?

5933 | 14 | 2015/03/30, 11:12

Ж.Нандинцэцэг: Спортын хувцас нь биед сууж хөлсийг шингээх нь чухал

5914 | 0 | 2015/07/31, 11:36

Хүний тархи хэмээгч гайхамшиг...

5891 | 0 | 2015/08/04, 15:13

ТАНЬД ХЭРЭГТЭЙ ЗӨВЛӨГӨӨ "БУУЗ", "ИХ ЦЭВЭРЛЭГЭЭ"

5772 | 1 | 2015/02/12, 16:06

Фэйсбүүк хаяг руу чинь хэн сүүлд орж үзсэнийг мэдэх арга

5680 | 0 | 2015/07/06, 16:56

“Эрдэнэт-40” эрдэм шинжилгээний бага хурал боллоо

5570 | 3 | 2018/09/26, 15:47

А.Мөнхзул алмайруулав

5468 | 456 | 2015/04/23, 17:08

Гэр бүлийн шилдэг онигоо:

5392 | 0 | 2015/03/03, 16:14

Ажлын байранд хийх дасгал

5336 | 0 | 2015/07/06, 18:16

Ланд 200 унасан согтуу жолооч өдрөөр айхтар осол хийлээ

5330 | 622 | 2015/05/15, 15:02

"Алтай" констракшны захирал Х.Бат-Эрдэнэ алтны том орд нээж, ээж нь шүдээ хүртэл алтдуулжээ

5328 | 324 | 2015/02/06, 09:58

1930- аад оны Нийслэлчүүд гэрэл зурагт /фото/

5315 | 617 | 2015/02/10, 09:18

Гурвалжин будааны дэглэм 7 хоногт 5-10 кг тураадаг

5102 | 1 | 2015/05/12, 12:50

Улсын нүүр царай байх ёстой ОБЕГ хэмээх балар эртний байгууллага

5024 | 1056 | 2015/04/20, 10:14

Ким Жон Уны тухай 17 баримт

40738 | 15701 | 2015/05/15, 12:11

Гулгаа массажийг сурвалжилсан нь

51995 | 14327 | 2015/02/13, 14:34

Сар шинийн барилдаанд Ч.Санжаадамба түрүүлж, М.Өсөхбаяр үзүүрлэлээ

30416 | 8920 | 2015/02/18, 21:47

Дэлхийн хамгийн алдартай 10 романтик зураг

41905 | 7080 | 2015/03/06, 10:19

Хийжүүлсэн ундаа эрүүл мэндийн дайсан

25086 | 6842 | 2015/02/13, 14:48

Сонирхлын зурхай 12 орд

23699 | 4185 | 2015/04/06, 12:35

Дэлхийн хамгийн загварлаг бөгөөд хачирхалтай гуталнууд

8981 | 1900 | 2015/04/18, 15:43

Цагдаа зодсон хятадын хэргийг хаалгахаар эрх мэдэлтнүүд…

7299 | 1811 | 2015/05/12, 13:03

Анх удаагаа л анусандаа хийлгэсэн юмаа

9422 | 1777 | 2015/04/16, 10:44

Камертоны Ганаа 14 настай Мисс Э.Сэлэнгээг амралтанд дагуулж явсан

6413 | 1355 | 2015/05/08, 10:21

Д.Ичинноров: Бид өвчтөнүүдэд чирэгдэлгүй, чанартай үйлчилгээ үзүүлэх ёстой

7592 | 1345 | 2015/05/15, 10:59

Улаанбурхан өвчний улмаас зарим эмнэлэг хөл хорио тогтоолоо

7663 | 1112 | 2015/04/02, 09:04

Улсын нүүр царай байх ёстой ОБЕГ хэмээх балар эртний байгууллага

5024 | 1056 | 2015/04/20, 10:14

Н.Алтанхуяг Ч.Сайханбилэгийг унагана

6032 | 950 | 2015/02/10, 18:45

“Авто худалдааны цогцолбор”-ын 6,8 га газар дуудлага худалдаагаар 3,3 тэрбум төгрөгт хүрлээ

6310 | 820 | 2015/03/06, 10:30

Оюутан цэрэг хөтөлбөрийг үргэлжлүүлэн хэрэгжүүлнэ

11480 | 737 | 2015/03/03, 12:29

"Салхитын мөнгөний орд"-той холбогдсон нэр бүхий шүүгчдийг шалгаж эхэлжээ

1018 | 724 | 2019/07/30, 11:14

Өмнөговийн засаг дарга Б.Бадраа цалингаараа сайхан амьдарч байна

4516 | 716 | 2015/06/09, 14:25

Ланд 200 унасан согтуу жолооч өдрөөр айхтар осол хийлээ

5330 | 622 | 2015/05/15, 15:02

1930- аад оны Нийслэлчүүд гэрэл зурагт /фото/

5315 | 617 | 2015/02/10, 09:18

Гэнэт залуужсан хачирхалтай түүхүүд

3648 | 597 | 2015/05/13, 11:40

Газрын харилцаа геодези зураг зүйн газрын дарга А.Хүрэлшагайн ТЕНДЕРИЙН БУДЛИАН

4421 | 592 | 2015/04/30, 10:57

Хүүхдийн тоглоомын талбайг хүчээр авах гэж байна

4184 | 586 | 2015/03/11, 15:57

ТЕНДЕР - Зуны дизель түлш худалдан авах

4455 | 510 | 2015/05/21, 11:37

Асуудлыг шийдэхгүй бол "Цагаан сар"-аар ч өлсгөлөнгөө үргэлжлүүлнэ

3488 | 465 | 2015/02/13, 11:13

А.Мөнхзул алмайруулав

5468 | 456 | 2015/04/23, 17:08

“Тэнгэр трейд”-ийнхэн ялаатай бүтээгдэхүүнээ 100 мянган төгрөгөөр нуухыг оролджээ

2464 | 394 | 2015/05/08, 15:19

Жингээ хаях зөвлөгөө-Зөвхөн эрчүүдэд

3235 | 350 | 2015/04/27, 10:23

Филипп Киркоровын 4 сарын 1-нд чадуулсан бичлэг

2806 | 329 | 2015/04/03, 12:23

“Жигүүр Гранд” компанийн барилгаас хүн унаж амиа алджээ

3355 | 324 | 2015/04/20, 15:44

"Алтай" констракшны захирал Х.Бат-Эрдэнэ алтны том орд нээж, ээж нь шүдээ хүртэл алтдуулжээ

5328 | 324 | 2015/02/06, 09:58

Д.Дорлигжав: Амиа хайрлаагүй охиныхоо хүмүүнлэг, зоримог сайхан сэтгэлээр нь бахархаж байна

4008 | 313 | 2015/02/17, 15:57

Өсвөр насны охин онгон биеээ “IPhone” утсаар үнэлжээ

6902 | 303 | 2015/03/22, 17:40

АСЕМ-ын үеэр гамшгаас хамгаалах бэлэн байдлыг ханган ажиллана

1808 | 300 | 2016/06/14, 11:38

Шударга өрсөлдөж, идэвхтэй оролцоорой хэмээн сүү өргөе

1784 | 273 | 2016/06/28, 11:28

“Сайн хашаа” хөтөлбөрийг хэрэгжүүлэх ажлын хэсэг байгууллаа

2218 | 254 | 2016/06/23, 16:03

ОФФШОРЫГ ОГЦРУУЛЪЯ! "Эр хүн хэлсэндээ - Эмээлт морь харайсандаа..."

1678 | 238 | 2016/06/23, 16:02

"Хөгждөггүй" Б.Наранхүүгийн хөгжилтэй "санаа" Дундговийнхныг доош нь хийчих вүү дээ

1868 | 210 | 2016/06/17, 18:14

Жүжигчин Р.Анхням төрийн дээд шагналаар энгэрээ мялаалаа

3705 | 195 | 2015/04/20, 13:59

У.Хүрэлсүхийн Засгийн газарт “Хүрэл үнэг” өгөөжөө өгч амжих уу?

887 | 191 | 2019/07/26, 12:31

Засгийн газрын гишүүд дан дээлтэй байх нь зөв үү?

УДГАН Х.УЯНГА: ДАЛНЫ ЯСНААС ТУХАЙН АЙЛЫН ХАМАГ МЭДЭЭЛЛИЙГ УНШИЖ БОЛДОГ УЧРААС МЭДЭЭЛЛЭЭ АЛДАХГҮЙ ГЭСЭНДЭЭ ЦУУЛЖ ХАЯДАГ ЁСТОЙ БАЙЖ

Төстэй мэдээллүүд

Бөө нарыг хэн хэрхэн шийтгэдэг вэ?

Женнифер Лопез: 40 гарсан би 24-тэй бүсгүйтэй зэрэгцээд зогсоход ялгарахгүй

Гэрлэхээсээ өмнө ганц бие бүсгүйчүүдийн хийж үзсэн байх 8 зүйл

Ё.Батжаргал: Эхийнхээ хэвлийд гурван жил тээгдсэн гэхээр хүмүүс итгэдэггүй юм

Сэтгэгдэл

Нэр дэвшигч Б.Баярмагнайг Баянзүрхчүүд дэмжихээ илэрхийлж, хүсэлтээ уламжилж байна

МАН-аас Баянгол дүүрэгт нэр дэвшигчид 15 дугаар хорооны иргэд, сонгогчидтойгоо уулзлаа

МАН-аас Баянгол дүүрэгт нэр дэвшиж байгаа шударга, бүтээлч багийг дэмжихийг иргэд уриаллаа

УИХ-ын сонгуульд МАН-аас Баянгол дүүрэгт нэр дэвшигчид 5, 11 дүгээр хорооны иргэд, сонгогчидтой уулзлаа

НАРО БАНЧЭН ГЭГЭЭНТЭН ТАВАН АЙЛД ӨРГӨӨ ЦАГААН ГЭР ӨРГӨЛӨӨ

Л.Мөнхтүшиг: Сөүл рүү нисэх нислэг цуцлагдахгүй, төлөвлөгөөний дагуу иргэдээ татахаар Солонгосын талтай тохиролцсон

АХБ олон улсын зах зээлд анхны төгрөгийн бонд гаргалаа

Энхийг сахиулагч Монгол цэргүүдийн анхны удирдагч генерал Б.Баярмагнай

Ашиг орлогоор тэргүүлсэн “ХЭРЭЭ” УСК юу өгүүлэв?

Шуурхай: Австрали руу анх удаа нислэг үйлдэх гэж байна

АНУ: Үхэл нь үймээн үүсэх шалтгаан болсон Флойд гэж хэн байв?

Д.Нарангэрэл: Шинээр 12 хүн ажиглалтад орсон

Өнгөрсөн өдөр Нью Йорк хотод 300 орчим хүн баривчлагджээ

Өнөөдөр хийсэн буян мянга, түм дахин арвижна

Хятадад дотооддоо халдвар авсан тохиолдол бүртгэгдсэнгүй

Д.Нямхүү: Таван хүнээс коронавирусийн халдвар илэрч, батлагдсан тохиолдол 198 боллоо

5 дугаар сарын 25-нд хэрэгжиж эхэлсэн Үндсэн хуулийн нэмэлт өөрчлөлтийн 6 дугаар зүйлийн 2 дахь заалт түгшүүрийн харанга дэлдлээ

Спортыг дэмжигч генерал Б.Баярмагнай

Түрээслээд өмчлөх байранд эхний ээлжинд эмч, эмнэлгийн ажилтнуудыг хамруулна

Өмнөговийн сонгуулийг Ерөнхий сайд У.Хүрэлсүхийн залууc өрсөлдөгчгүй өнгөлж эхэллээ

Х.Тэмүүжин 180 сая төгрөгийн үнэлгээтэй Mercedes Benz, G class 500 автомашинтай

Ж.Ганбаатар, Д.Лүндээжанцан, Х.Ганхуяг нар Баянгол дүүргийн 7, 16 дугаар хорооны иргэд сонгогчидтой уулзлаа

АНУ: Эсэргүүцэгчид Цагаан ордны гадна өвдөг сөгдөн дуугаа хураав

Бурхан багшийн их дүйчин өдөр архи худалдаалахгүй

Газар шорооны ажил эхлүүлэх гэж буй иргэд, аж ахуй нэгжүүдийн анхааралд

Д.Нарангэрэл: ДЭМБ-аас коронавирус нь дахин МУТАЦИД ороогүй талаар мэдээллээ

Флойдын үхэл: Дөрвөн цагдаад ял төлөвлөжээ

Хамгийн СОДОН сонгуулийн нээлт

"Москва-Улаанбаатарын онгоцоор ирсэн хүний давтан шинжилгээнээс коронавирусийн халдвар илэрч, нийт тохиолдол 186 боллоо"

САЙХАН МЭДЭЭ: 21 хүн эдгэрч ХӨСҮТ-ээс гарч, дараагийн хяналтад орлоо

Масктай сонгууль, маапаантай наадам

УИХ-ын сонгуульд МАН-аас Баянгол дүүрэгт нэр дэвшигчид иргэд, сонгогчидтойгоо уулзлаа

Д.Сүндий 23 тэрбумын орон сууц, 2.5 тэрбумын авлагатай

Долларын ханш тэнгэрт хадаж, гиперинфляцитай тулах уу?

Венесуэл коронавирустай тэмцэх гэрээ байгууллаа

М.Энхсайханы хорих ангиас бичсэн захидал

Нэр дэвшигч Б.Баярмагнай: Жинхэнэ эх орончид л зовох цагт ард олныхоо талд зогсож чадна

Сэрэмжлүүлэг: Хүүхдүүд сумаар тоглож байгаад нэг нь амиа алджээ

МҮЭХ, Монголын барилгачдын холбоо зэрэг 15 ТББ-тай МАН хүчээ нэгтгэхээр боллоо

МАН-ын Ерөнхий нарийн бичгийн дарга Д.Амарбаясгалан санамж бичиг байгууллаа

У.Хүрэлсүх: 60, 80 жил яригдсан төсөл хөтөлбөрүүдийг хөдөлгөж чадсан тул ард түмэн биднийг дэмжиж байна

Эхэлсэн ажлуудаа дуусгахад МАН-д ард түмний дэмжлэг хэрэгтэй байгаа тул хүчээ нэгтгэхийг уриаллаа

Ноолуурын урамшууллыг малчдын 70 хувьд нь олгоод байна

Хар тамхи наймаалдаг бүлэг этгээдийг баривчиллаа

Э.Болорчулуун: Лизинггүй Архангай аймаг болгоно

Үхань хотын 9,8 сая иргэнд шинжилгээ хийхэд Covid 19 ИЛРЭЭГҮЙ

Д.Эрдэнэбат нарын шүүх хурал хойшиллоо

П.Анужин тэрбум төгрөгийн үнэлгээ бүхий малтай

Д.Сарангэрэл: ХӨСҮТ өнөөдөр 3 дахь лаборатороо нээлээ

Баянгол дүүрэгт МАН-аас нэр дэвшигчид өглөөг сонгогчидтойгоо эхлүүллээ

Гоёор харвал Н.Номтойбаяр дутуу хариулж, Монголын шүүх буруу ойлгожээ

МАН-аас Баянгол дүүрэгт нэр дэвшигчид сонгуулийн сурталчилгааны нээлтээ онлайнаар хийлээ

Хэрсүү л байгаарай даа, сонгогчид минь

Адуу сургаж байгаад голд осолдож амь насаа алджээ

Нэр дэвшигч Н.Номтойбаяр 461-р хорих ангиас ИЛ ЗАХИДАЛ илгээлээ

СЕХ-ноос үнэмлэхээ авсан 606 нэр дэвшигчийн хом-ийг цахим сүлжээнд байршуулав

Уханьд 10 сая орчим хүнд шинжилгээ хийжээ

Энэ сонгууль нийгмийг өөрчлөх үү?

Нийслэлд 20-22 хэм дулаан байна

Сонгуульд нэр дэвшигчдийн 455 нь эрэгтэй, 151 нь эмэгтэй нэр дэвшигчид байна

Forex дээр ашиг олох шилдэг стратегиуд

Б.Нямтайшир: Ардчилсан Монголд анх удаа нэр дэвшигч шоронгоос сонгуульд өрсөлдөхөөр болж байна

“Ремдесивир” эм нааштай үр дүн үзүүллээ

Б.Баярмагнай: Бие даагчид эрх нь хязгаарлагдмал, юу ч хийж чаддаггүй, ганцаарддаг гэдэг худлаа

Архангайчуудын “ Шинэ сонголт” нь бие даан нэр дэвшигч Энэбишийн Болорчулуун

А.Намуунаа: Хөтөлбөрт хамрагдсанаар IT-ийн салбарт хэрэглэгдэж буй сүүлийн үеийн технологийн чиг хандлага, тэдгээрт мэргэших, биеэ дааж судлах боломжууд нээгдсэн

УИХ-ын сонгуулийн 23-р тойрогт нэр дэвшигч Б.БАЯРМАГНАЙ СЕХ-ноос нэр дэвшигчийнхээ үнэмлэхийг гардаж авч байна

Амиа алдсан өнгөт арьст залуугийн дүү ард иргэдийг тайвширхыг хүсчээ

Владимир Путин ялалтын баярыг Улаан талбайгаас үзэж сонирхоно

БГД-ийн Эрүүл мэндийн төвийн хүүхдийн салбар эмнэлэг нярайн тасагтай боллоо

Үрдээ зориулав...

Р.Өсөхбаяр: Гаж тогтолцоонуудыг өөрчлөхийн тулд бид сонгуульд өрсөлдөж байна

Номын баяр энэ сарын 5, 6, 7-нд "Мишээл экспо" төвд болно